به نقل از «شبستان»

نگاه نقادانه مزیت مهم «جامعه شناسی هنر» است/ ضرورت پیوند علم و روشنفکری در دانشگاه ها

تاریخ انتشار: ۲۰ مهر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۴۲۹۱۸۷

توکلی با بیان اینکه کتاب جامعه شناسی هنر برای دانشجویان ما قابل الگوبرداری است، گفت: پدید آورندگان این کتاب هم روشنفکر بودند و هم آکادمیک.

 

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، «نیره توکلی» صبح امروز در نشست نقد و بررسی کتاب «جامعه شناسی هنر» اثر دیوید انگلیس و جان هاکسون با ترجمه جمال محمدی که در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد، گفت: زمانی که می خواهیم کتابی را بررسی کنیم، باید از صفحه حقوق آن آغاز کنیم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در صفحه حقوق این کتاب مقابله و ویرایش آمده است که بهتر بود به جای این دو کلمه ویراستار نگارشی نوشته می شد؛ سپس باید به آخر کتاب توجه کنیم که از چه منابعی استفاده شده است. نمایه های آخر کتاب مهم است، کتاب خوب باید نمایه داشته باشد.

 

مدیر گروه جامعه شناسی و هنر انجمن جامعه شناسی ایران با بیان اینکه کتاب جامعه شناسی و هنر را از چند بعد می توان بررسی کرد، افزود: مقدمه مترجم تنها بخش محتوایی تولید شده به فارسی است. بخش دیگر محتوای کتاب است که در مورد کتاب ترجمه شده و ترجمه آن خیلی نمی توان نظر داد، مگر اینکه متن اصلی آن را خوانده باشیم. در مورد ویرایش کتاب هم می توان صحبت کرد. پدیدآورندگان کتاب جامعه شناسی و هنر هم جزو روشنفکران بودند و هم آکادمیک.

 

وی با اشاره به اینکه کتاب جامعه شناسی هنر کتاب خوبی برای دانشجویان جامعه شناسی هنر است، بیان کرد: در این کتاب نمونه های مشخصی وجود دارد که دانشجویان جامعه شناسی و هنر می توانند از آن الگوبرداری کنند. زمانی به دانشجویانم گفتم که بروند تحقیق کنند در کلیساها و ببینند عکس های حضرت مسیح و حضرت مریم در هر کلیسا چه تفاوتی با هم دارد؛ به عنوان مثال شکل حضرت مسیح و حضرت مریم در کلیساهای اروپا با کلیساهای ارمنستان فرق دارد؛ این مسئله می تواند جای تحقیق باشد. این نشان می دهد که چقدر عناصر فرهنگی بر مسایل مذهبی و دینی موثر بوده اند. در قدیم مرجعیتی برای زیباشناسی وجود نداشته است و رسانه ای هم مانند امروز نبوده است و برای همین هر کسی از ظن خود شد یار من بسیار صدق می کرده است. خوبی کتاب جامعه شناسی هنر این است که انتقادی است و خود انتقادی را نیز در پی دارد.

 

مدیر گروه جامعه شناسی و هنر انجمن جامعه شناسان ایران با بیان اینکه چطور دیدن در جامعه شناسی مهم است، عنوان کرد: باید به همه چیز توجه کرد و به همه چیز نقد داشت. کارآمدترین جامعه شناسان جهان طرفدار نقد بودند. حسن کتاب جامعه شناسی هنر این است که هر کس از رشته تخصصی خود برخورد کرده است.

 

این استاد دانشگاه و پژوهشگر خاطرنشان کرد: دیدن دنیا از منظر زنان هنرمند، بازنمایی زنان در هنر و تحویل آثار هنری زنان تا 30 – 40 سال پیش نادیده گرفته می شد. در اروپا روشنفکری و آکادمیک بودن توافق داشته است در حالی که در ایران این طور نیست. در ایران فقط غیر آکادمیک غلبه داشته است و روشنفکری به یکجانبه نگری تبدیل شده است. باید پیوندی بین آکادمیک و روشنفکری در دانشگاه های ما برقرار شود.

 

 

پایان پیام/31

منبع: شبستان

کلیدواژه: اربعین حسینی پیاده روی اربعین شیراز اربعین زائران اربعین حسینی اربعین ۹۸ مسجد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مرز بین المللی شلمچه راهپیمایی اربعین حسینی جامعه شناسی هنر پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۴۲۹۱۸۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تأملاتی در بومی‌نبودن نظریه‌های جامعه‌شناسی کشور

 به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا، بیشتر پژوهش‌هایی که در اجتماع علمی ایران صورت گرفته و می‌گیرد، مبتنی بر دستاورد‌های دانشمندان غربی است و  این دست‌آورد‌ها چه در نظریه‌ها و چه در روش‌ها و فنون پژوهش‌های تجربی، دارای دقت و اعتبار بالایی هستند. 

سیدحسین نبوی (استادیار جامعه‌شناسی دانشگاه خوارزمی) در مقاله‌ای به عنوان «بومی نبودن نظریه‌های غربی و مدرن‌نبودن تفکرات اجتماعی ایرانی و اسلامی» به این موضوع می‌پردازد که تئوری‌ها و روش‌ها با دقت تقریباً وسواس‌گونه‌ای توسط دانشمندان و پژوهشگران غربی، ابداع و ساخته و برخی از آنها به وفور در جامعۀ خودشان به کار گرفته می‌شوند.

* دلایل خطای شناختی در پژوهش‌های تجربی جامعه‌شناختی

به زعم این پژوهشگر مفاهیم و تبیین‌ها و اِسناد‌های آن نظریه‌ها، برای جامعه‌شناسی و پژوهش‌های تجربی جامعه‌شناختی در جامعۀ ایران ممکن است نوعی خطای شناختی شکل بدهد و احتمالا داده است، از آنجا که جامعۀ آمریکا، آلمان، فرانسه و دیگر جوامع غربی که نظریه‌پردازان در آن زمینه و مبتنی بر آن جوامع، به برساختن نظریه‌های خود اقدام کرده‌اند و می‌کنند.

این استاد جامعه‌شناسی در ادامه می‌نویسد؛ به‌رغم شباهت‌های انسانی ما آدمیان، از نظر دین و اعتقادات، از نظر ارزش‌ها و هنجار‌ها و رمزگان تفسیر معنا، از نظر شیوه توزیع قدرت، از نظر کمّوکیف وقایع و رویداد‌هایی که در دوره‌های تاریخی گذشته در جوامع آنها روی داده و اثرات و پیامد‌های آن باقی است، از نظر رشد و توسعۀ اقتصادی، از نظر محیط طبیعی و جغرافیایی و نیز از نظر برخی عوامل دیگر، با جامعۀ ایران بطور معناداری متفاوت است واین خطای شناختی شکل می‌گیرد.

نظریه‌های برساخته‌شده در جوامع مدرن غربی برای جامعه‌ای که در برخی بخش‌ها کاملا و اساساً متفاوت است، موجب فهم و تبیین اشتباه می‌شود

* عواقب حل مسائل با مفاهیم عاریتی

این پژوهش توضیح می‌دهد که کاربست نظریه‌های برساخته‌شده در جوامع مدرن غربی برای جامعه‌ای که در برخی بخش‌ها کاملا و اساساً متفاوت است، موجب فهم و تبیین اشتباه می‌شود. گرچه به عنوان جامعه‌شناس موظف هستیم - به قول گیدنز- به فرازبان جامعه‌شناسی سخن بگوییم، اما نگرانی این است که اطمینانی نیست که مفاهیم عاریتی، بتوانند شناخت دقیق و صحیحی را برای ما شکل دهند و ما را در حل برخی از مسائلمان، اجتماعی یا فرهنگی به‌طور مؤثری یاری دهند.

نبوی ادامه می‌دهد که احتمالا بسیاری از پژوهشگران مفاهیم و نظریه‌ها را فقط برای هدفی کارفرماپسند یا داورپسند، به کار می‌گیرند، و به ژرف‌اندیشی و بازاندیشی در مفاهیم و نظریه‌های رایج نمی‌پردازند. تعداد بیشتری از پژوهشگران نیز به علت آشنایی ضعیف با نظریه‌ها، اساساً در موقعیتی نیستند که بتوانند به نقد و بازاندیشی در نظریه‌ها بپردازند.

* زمینه‌مند نبودن نظریه‌های جامعه‌شناختی 

به زعم این پژوهشگر خطای شناختی به باور و یقین درستی و صحّت پژوهش انجام‌ گرفته می‌انجامد و مانع از نقد و بازاندیشی و ساخت نظریه‌ای جدید می‌شود. بماند از اینکه برخی از پژوهشگران بنا به دلایل اجرایی، فرهنگی یا بخش اقتصادی، حتی همان اصول علمی را در نقدنشده‌های مختلف پژوهش خود رعایت نمی‌کنند.

خطای شناختی به باور و یقین درستی و صحّت پژوهش انجام‌ گرفته می‌انجامد و مانع از نقد و بازاندیشی و ساخت نظریه‌ای جدید می‌شود

نبوی بیان می‌کند که زمینه‌مند نبودن نظریه‌های جامعه‌شناختی از دو سو مبدل به مسأله شده است:

نظریه‌های برساخته‌شده در جوامع غربی برای کاربست در پژوهش‌های بومی، مناسبت کمتری دارند و ممکن است ما را دچار خطای شناختی کنند، اما ما از آن آگاه نیستیم یا اگر آگاه باشیم تلاش جدی برای اصلاح نظریه‌ها و بومی‌سازی آن آنجام نمی‌دهیم. نظر‌های ساخته وپرداخته شده توسط اندیشمندان بومی به علت ناآشنایی با فرازبان جامعه‌شناسی، دارای ماهیت جامعه‌شناختی نیستند و در اجتماع علمی جامعه‌شناختی به رسمیت شناخته نمی‌شوند.

این پژوهشگر در نهایت اینگونه جمع‌بندی می‌کند که در میدان مطالعات جامعه‌شناسی کشور ما با مسأله و چالشی به نام مفاهیم و نظریه‌هایی که برساختۀ پژوهشگران و جامعه‌شناسان بومی نیست مواجه‌ایم و این وضعیت، آنقدر عادی و طبیعی شده است که مسأله‌بودن آن را درنمی‌یابیم. چه بسا بخش قابل ملاحظه‌ای از بحران‌ها و ابربحران‌ها، ناشی از سوءمدیریت نباشد و در اثر تشخیص نادرست یا نادقیق که به علت خطای شناختی روی می‌دهد، شکل گرفته باشد.

انتهای پیام/